Tüp Bebek Tedavisinde Başarısızlık Nedenleri

Tüp bebek tedavisinde başarısızlık, birçok farklı nedene dayanabilir. Bu yazıda embriyo kalitesinden rahim yapısına, hormonal dengeden yaşam tarzına kadar süreci etkileyen faktörler detaylı olarak ele alınıyor.

Tüp Bebek tedavisi neden başarısız olur?

Tüp bebek tedavisinin başarısız olmasının birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler, hem kadın hem de erkek faktörlerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Her çiftin durumu farklı olduğundan, başarısızlık nedenlerinin belirlenmesi için detaylı bir değerlendirme yapılması önemlidir. Bu süreçte üreme tıbbı konusunda uzman bir hekimle çalışmak ve gerekli tetkikleri yaptırmak, sonraki denemelerde başarı şansını artırabilir.Tüp bebek tedavisi başarısızlığının nedenleri şunlar olabilir:

1.Embriyo Kalitesi

• Düşük embryo kalitesi: Transfer edilen embriyonun kalitesi, gebelik şansını doğrudan etkiler. Kalitesi düşük embriyoların rahme tutunma olasılığı düşüktür.
• Genetik Problemler: Embriyoların genetik yapısındaki bozukluklar, döllenmiş yumurtanın gelişimini olumsuz etkileyebilir.
• Kadın Yaşı: Yaş, yumurta kalitesi ve sayısını etkileyen en önemli faktörlerden biridir. 35 yaş üstü kadınlarda yumurta kalitesinin düşmesi nedeniyle başarı oranları azalır.
• Sperm Kalitesi: Erkekten alınan spermin kalitesi (hareketlilik, morfoloji ve konsantrasyon) döllenme şansını etkiler. Düşük sperm kalitesi, döllenmenin gerçekleşmemesine, ya da embryonun düşük kalitede olmasına neden olabilir.
• Laboratuvar Koşulları: Embriyoloji laboratuvar koşullarının uygun olmaması, embriyo gelişimini olumsuz etkileyebilir. Yetersiz kültür ortamları veya uygun olmayan teknikler de başarısızlığa yol açabilir.
• Hormonal Dengesizlikler: Hormonal dengesizlikler, yumurta kalitesini etkileyerek embryo kalitesini düşürebilir.

2. Rahim ve Üreme Sistemi Problemleri

• Yapısal Problemler: Rahimde şekil bozukluğu Doğumsal rahim anomalileri (Rahimde şekil bozukluğu) gibi doğumsal problemler ya da myom, adenomyosis, polip veya yapışıklık gibi sonradan oluşabilen sorunlar, rahim içinin kronik enfeksiyonu olan kronik endometrit, tüplerde sıvı birikimi embriyonun tutunmasını zorlaştırabilir.
• Endometriozis: Çikolata kistleri ve endometriozis gibi durumlar, rahim içi ortamı olumsuz etkileyerek gebelik şansını azaltabilir.
• Hormonal Dengesizlikler: Tiroid problemleri, hiperprolaktinemi ve polikistik over sendromu gibi hormonal dengesizlikler, iyi kalitede bir embryonun bile rahim içine tutunmasını etkileyebilir.

3. Diğer Faktörler

Çiftlerin yaşam tarzı (sigara kullanımı, obezite) ve genel sağlık durumu (örneğin diyabet ve bazı otoimmün hastalıklar, antifosfolipid antikor sendromu, sistemik lupus hastalığı), yoğun stres de tüp bebek tedavisinin başarısını etkileyen faktörlerdir. 

Tekrarlayan Tüp bebek başarısızlığı nedir?

En az iki ve üzerinde tüp bebek tedavisinde, iyi kalitede embriyo transferine rağmen gebelik elde edilememesi durumudur. Avrupa İnsan Üremesi ve Embriyoloji Derneği (ESHRE)’ne göre bu oran yaklaşık %10 oranındadır. Bu durumda çiftlerde daha detaylı inceleme gereklidir.

Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığında hangi testler yapılmalıdır?

• Bireyselleştirilmiş Tedavi Planları: Daha önceki denemelerdeki sonuçlara dayanarak özelleştirilmiş tedavi protokolleri oluşturulmalıdır. Bu süreçte çiftlerin sağlık durumu ve önceki uygulamalardaki sorunlar dikkate alınmalıdır. Sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmak, stresi azaltmak ve gerekli sağlık kontrollerini yaptırmak önemlidir.
• Preimplantasyon genetik tarama (PGT) gibi yöntemlerle embriyo kalitesinin artırılması hedeflenebilir.
• Doğumsal ya da kazanılmış pıhtılaşma bozuklukluklarının kan testi ile araştırılılabilir.
• Rahim ve üreme organlarını ayrıntılı araştırmak için HSG histeroskopi ve/veya laparoskopi yapılabilir.
• Bağısıklık sistemi ile ilgili oluşmuş olabilecek problemleri tespit etmek için ileri kan tahlilleri yapılabilir.
• Spermdeki DNA hasarını belirlemek için Sperm DNA Fragmentasyon testi yapılabilir.

Tüp bebek başarısızlığında ne yapmalı?

Tüp bebek tedavisi sonucunda, gebelik oluşmasındaki en önemli faktörün iyi kalite embryo olduğu unutulmamalıdır. Yapılan çalışmalar göstermiştir ki, çiftlerin her tüp bebek denemesinde elde ettikleri iyi kalite ya da genetiği normal embryo için canlı doğum oranları azalmadan, yüksek kalmaktadır. Bir tüp bebek tedavisinde elde edilen embryoların genetik olarak normal bulunma oranı azalmadan, tekrarlayan denemelerde de değişmeden devam etmektedir.

Dolayısıyla yukarıda bahsedilen tüp bebek başarısızlığı nedenleri saptandığında düzeltilmelidir. Gerek görülen çiftlerde tüp bebek tedavisinde başarıyı arttıracak yöntemler uygulanabilir.

Ancak yeni bir tüp bebek tedavisine başlanması ve rahim içine yeni iyi kalite bir embryo verilmesi tedavinin ana unsurudur.

İki tüp bebek tedavisi arasında ne kadar süre olmalıdır?

Başarısız bir tüp bebek tedavisi sonrasında tekrar tüp bebek tedavisine başlamak için bir adet dönemi beklenir. Ancak bu süre, bireysel durumlara ve doktor tavsiyelerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Tüp bebek tedavisi kaç kez denenebilir?

Tüp bebek tedavisinde deneme sayısının üst sınırı hakkında bir limit bulunmamaktadır. Yapılan çalışmalarda yedi ve üzeri denemelerde canlı doğum sayısının artmadığını göstermiştir.