Erken Doğum Nedir? Risk Faktörleri, Belirtiler ve Önleyici Yöntemler
Preterm doğum, 37. gebelik haftasından önce gerçekleşen doğumdur ve bebeğin sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir. Bu yazıda erken doğumun nedenleri, belirtileri, tedavi yaklaşımları ve korunma yolları detaylı biçimde ele alınıyor.
Erken Doğum Nedir?
Erken doğum, 37. haftadan önce bir bebeğin doğmasıdır. Erken doğan (Prematüre) bebekler ciddi sağlık sorunları ile doğabilir.
Erken Doğum Kendiliğinden Durabilir mi?
Bazı durumlarda evet. Her 10 kadından yaklaşık 3'ünde, erken doğum kendiliğinden durur. Eğer durmazsa, doğumu ertelemek için tedavi uygulanabilir. Bu tedaviler, bebeğin doğması durumunda komplikasyon riskini azaltabilir.
Erken doğumun belirtileri nelerdir?
Erken doğum kasılmaları, rahim ağzında (serviste) değişikliklere yol açar. Bu değişiklikler ile servisin incelebilir ve açılabilir.
- Hafif karın krampları
- Vajinal akıntıda değişiklik—sulu, kanlı veya mukuslu
- Akıntı miktarında artış
- Pelvik veya alt karında baskı
- Sürekli, düşük seviyede bel ağrısı
- Düzenli veya sık kasılmalar ya da rahim sertleşmesi, genellikle ağrısız
- Amniyon sıvısının sızması (su kesenizin patlaması) görülebilir. Hemen hekim ile görüşülmelidir.
Erken doğum için risk faktörleri nelerdir?
- Geçmişteki erken doğum yapmış olmak en önemli risk faktörüdür.
- Gebeliğin başında kısa serviks bulunması
- Geçmiş jinekolojik durumlar veya ameliyatlar(özellikle rahim ağzı ameliyatları)
- Mevcut gebelik komplikasyonları
- Yaşam tarzı faktörleri (sigara, alkol alımı , gebelik öncesi düşük vücut ağırlığı)
- Çoğul gebelik
- Erkek fetüs
- Gebelik sırasında geçirilen enfeksiyonlar
- 17 yaşından küçük veya 35 yaşından büyük olmak
Erken doğum nasıl yönetilir?
Erken doğum, sizin ve fetüsünüzün sağlığı için en iyi olan şekilde yönetilmelidir. Eğer fetüs, doğumun ertelenmesinden fayda sağlayacaksa, şu bazı ilaçlar verilebilir. Ancak erken doğum çok ilerlediyse, doğumun gerçekleştirilmesi gerekebilir.
Prematüre doğuma hazırlamak için hangi ilaçlar verilebilir?
Prematüre doğuma hazırlamak için kullanılan ilaçlar arasında kortikosteroidler, magnezyum sülfat ve tokolitikler bulunmaktadır.
Kortikosteroidler ne işe yarar?
Kortikosteroidler, fetüsün akciğerlerinin, beyninin ve sindirim organlarının gelişimini hızlandırmaya yardımcı olabilir.
Magnezyum sülfat ne işe yarar?
Magnezyum sülfat, prematüre doğumdan önce verildiğinde serebral palsi ve fiziksel hareket sorunları riskini azaltabilir.
Tokolitikler ne işe yarar?
Tokolitikler, doğumu ertelemek için kullanılan ilaçlardır; bazen 48 saate kadar etkili olabilirler. Eğer doğum birkaç saat ertelenirse, kortikosteroidler veya magnezyum sülfat vermek için daha fazla zaman kazanılabilir. Bu gecikme ayrıca prematüre bebeklere özel bakım sunan bir hastaneye transfer için de zaman sağlayabilir.
Erken doğumu önlemeye yardımcı olabilecek tedaviler var mıdır?
Eğer erken doğum riski taşıyorsanız bazı tedaviler önerilebilir.
- Vajinal progesteron: Eğer 24 hafta öncesinde ultrason ile kısa serviks tanısı aldıysanız bu tedavi verilebilir. Vajinal progesteron, her gün vajinaya yerleştirilen bir jel veya fitil şeklindedir.
- Serklaj: Eğer kısa bir serviksiniz varsa ve daha önce erken doğum yaptıysanız, serklaj adı verilen bir prosedür de uygulanabilir. Serklajda serviks bir veya daha fazla dikişle kapatılır.
Erken doğum riski varsa neler yasaklanır?
Aşırı Fiziksel Aktivite, Aşırı stresden uzak durulmalıdır. Sigara içmek ve alkol tüketmek kesinlikle yasaktır. Yetersiz uyku ve düzensiz uyku düzeni, erken doğum riskini artırabilir. Yetersiz beslenme, erken doğum riskini artıran bir faktördür. Sağlıklı ve dengeli bir diyet uygulanmalıdır. Cinsel ilişkiden kaçınılması önerilir. Sıcak ortamlarda bulunmaktan kaçınılmalıdır; bu durum rahim kasılmalarını tetikleyebilir.
Erken doğum riski varsa sürekli yatak istirahati önerilir mi?
Hayır, erken doğum riski taşıyorsanız sürekli yatak istirahati önerilmez. Yatak istirahati, kan pıhtıları, kemik zayıflığı ve kas gücü kaybı riskini artırabilir.