Pelvik Organ Prolapsusu Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Pelvik organ prolapsusu (POP), kadınlarda sık görülen, vajina, mesane veya rahmin sarkmasıyla karakterize bir durumdur. Bu yazıda belirtiler, nedenler, tanı ve tedavi seçenekleri detaylı şekilde sunulmaktadır.
Pelvik organlar nelerdir?
Pelvik organlar, vajina, rahim, mesane, üretra ve rektumdur. Bu organlar, pelvik taban kasları tarafından yerinde tutulur. Bağ dokusu katmanları da destek sağlar. Pelvik organ prolapsusu (POP) 40’lı yaşlardaki kadınların 1/4’ünde, 60’lı yaşlarda kadınların 1/3’ünde, 80 ‘li yaşlarda kadınların yarısında görülür.
Pelvik organ prolapsusu (POP) nedir?
Pelvik taban kaslarının ve bağ dokularının pelvik organları destekleyemediği durumda, pelvik organların aşağıya doğru sarktığı durumdur.
Pelvik Organ Prolapsusunun Nedeni nedir?
POP'un ana nedeni gebelik ve vajinal doğumdur; bu durum pelvik taban kaslarını zayıflatabilir. Pelvik destek problemlerinin diğer nedenleri arasında menopoz, yaşlanma ve tekrarlanan ağır işler yer alır. Ayrıca daha önce histerektomi (rahim alınması) cerrahisi geçirmiş kadınlarda daha sık olarak saptanır.
Karın içi basıncını arttıran durumlar da POP'a neden olabilir. Bu durumlar arasında aşırı kilolu veya obez olmak, kabızlık çekmek ve bağırsak hareketleri sırasında zorlanmak veya sigara içmek, astım veya diğer tıbbi durumlar nedeniyle kronik öksürük bulunmaktadır. POP her yaşta meydana gelebilir, ancak belirtileri gelişen çoğu kadın menopoz sonrası döneminde bu durumu yaşar.
Pelvik Organ Prolapsusunun Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler yavaş yavaş ortaya çıkabilir ve başlangıçta fark edilmeyebilir. Birçok kadın belirti yaşamaz ve prolapsuslarının olduğunu bilmez. Hekim pelvik muayene sırasında prolapsusu saptayabilir.
POP hafif olduğunda, bazen vajinanın içinde bir şişlik hissedilebilir. Şiddetli POP vakalarında, organlar vajinal açıklıktan dışarı çıkabilir.
- Pelvik basınç veya doluluk hissi
- Organların vajinadan dışarı çıkması
- İdrar sızıntısı (idrar kaçırma)
- Mesanenin tamamen boşaltılmasında zorluk
- Bağırsak hareketlerinde ve dışkılamada sorun
- Bel ağrısı, kasık ağrısı
- Tampon yerleştirmede zorluk görülebilir.
Pelvik Organ Prolapsusunun Hangi Türleri Vardır?
- Vajina ön duvar prolapsusu (Mesane): Sistosel
- Vajina arka duvar prolapsusu (Rektum): Rektosel
- Rahim prolapsusu: Uterin prolapsus
- İnce bağırsak prolapsusu (ince barsak): Enterosel
- Vajinanın üst kısmı prolapsusu: Histerektomi (rahim alınması) ameliyatından sonra: Vajen cuff prolapsusu olarak adlandırılır.
Pelvik Organ Prolapsusu Nasıl Teşhis Edilir?
Vajinal ya da rektal muayene ile tanı konur. İdrar kaçırma olup olmadığını görmek için muayene sırasında stres test (zorlanmanız veya öksürmeniz istenebilir) yapılabilir. Mesanenizin tamamının boşalıp boşalmadığına bakılabilir.
Pelvik Organ Prolapsusu İçin Tedavi Gerekir Mi?
Tedavi kadın yaşına, cinsel aktif olup olmamasına, çocuk isteği olup olmamasına, belirtilerin şiddetine, prolapsusun derecesine ve diğer sağlık sorunlarının mevcudiyetine göre şekillenir.
Pelvik Organ Prolapsusu Belirtileri Hafifletilebilir mi?
Diyet ve yaşam tarzındaki değişiklikler bazı belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olabilir. İdrar kaçırma bir sorun ise, aşırı sıvı alımını sınırlamak ve tüketilen sıvı türlerini değiştirmek (örneğin alkolü ve kafein içeren içecekleri azaltmak) faydalı olabilir. Mesane eğitimi (mesanenizi belirli zamanlarda boşaltmak) de idrar kaçırma sorunu olan kadınlar için yararlı olabilir.
Dışkılama sorunları olan kadınlarda, diyetlerinde lif miktarını artırmak kabızlığı önleyebilir ve bağırsak hareketleri sırasında zorlanmayı azaltır. Bazen dışkıyı yumuşatan bir ilaçlar reçete edilir. Eğer bir kadın aşırı kilolu veya obez ise, kilo kaybı prolapsus belirtilerini hafifletebilir.
Kegel egzersizi nedir?
Pelvik taban egzersizleri, Kegel egzersizleri olarak da adlandırılır; üretra, vajina ve rektumun açıklıklarını çevreleyen kasları güçlendirmek için kullanılır. Bu egzersizleri düzenli yapmak idrar kaçırmayı iyileştirebilir ve POP'un ilerlemesini yavaşlatabilir. Kegel egzersizlerini hekiminiz size anlatacak gerekirse pelvik muayene sırasında uygulatacaktır.
Peser Nedir?
Peser, pelvik organları desteklemek amacıyla vajinaya yerleştirilen bir alettir. Peser kullanımı ile belirtiler azalabilir, rahatlama sağlanabilir. Peserler birçok şekil ve boyuttadır. Kısa süreli veya uzun süreli tedavi için kullanılabilirler. Peser seçimi, kadının belirtilerine ve prolapsus türüne dayanır.
Cerrahi Pelvik Organ Prolapsusunu Düzeltir Mi?
Cerrahi tedavi, medikal tedavilere ve yaşam tarzı değişikliklerine cevap vermeyen hastalarda iyi bir seçenektir. Genel olarak iki tür cerrahi vardır:
- Vajinayı kısaltma, daraltma veya kapatma cerrahisi:
Prolapsus olmuş organlara destek sağlar. Bu prosedürden sonra vajinal ilişki mümkün değildir. Bu tür cerrahiyi seçen kadınlar genellikle başka ciddi sağlık sorunlarına sahiptir ve gelecekte cinsel ilişki istemezler. - Pelvik taban rekonstruktif cerrahisi:
Pelvik tabanı onarma cerrahisi organları orijinal pozisyonlarına daha yakın hale getirmeye yardımcı olur. Bu, pelvik organ prolapsusu ameliyatının en yaygın türüdür.
Bazı rekonstrüktif cerrahiler vajinada yapılan bir kesiden yapılırken; diğerleri karında yapılan bir kesiden veya laparoskopik yöntemle yapılır. Laparoskopide yardımcı olmak için cerrahi robot kullanılabilir. Robotik cerrahi linki
Rekonstrüktif cerrahi pelvik organ prolapsusunu nasıl tedavi eder?
Bazı cerrahilerde cerrahilerde prolapsus olan organları güçlendirmek veya desteklemek için tıbbi bir malzeme olan yama (mesh) kullanılır. Mesh, sentetik malzemelerden yapılabilir. POP cerrahisinde mesh kullanmanın riskleri ve faydaları vardır. Hangi tür rekonstrüktif cerrahiyi seçeceğinize karar verirken hekiminizle bu riskler ve faydalar hakkında konuşmalısınız. Birden fazla sorun aynı anda düzeltmek için birden fazla türde ameliyat yapılabilir.
Kolporafi ameliyatı nedir?
Vajinanın ön (ön) duvarındaki prolapsusu ve arka (arka) duvarındaki prolapsusu tedavi etmek için kullanılır. Vajinanın dikişlerle güçlendirilmesi sağlanarak mesane veya rektumu desteklemesi sağlanır.
Sakrokolpopeksi ameliyatı nedir?
Vajinal kubbe prolapsusu ve enteroseli tedavi etmek için kullanılır. Karın kesisiyle veya laparoskopi ile yapılabilir. Cerrahi mesh, vajinanın ön ve arka duvarlarına bağlanır ve ardından sakrum (kuyruk kemiği) ile ilişkilendirilir; bu da vajinayı yükseltir.
Sakroservikopeksi ameliyatı nedir?
Histerektomi istemiyorsanız uterin prolapsusu tedavi etmek için kullanılır. Cerrahi mesh, rahim ağzına (serviks) bağlanır ve ardından sakruma bağlanarak rahmi yerine kaldırır.
Sakrospinöz fiksasyon ameliyatı nedir?
‘’Doğal doku onarımı" olarak da adlandırılan bu cerrahi, rahim veya vajinal kubbe prolapsusunu tedavi etmek için kendi dokularınızı kullanır. Vajinada yapılan bir kesiden gerçekleştirilir. Sarkmış kısım dikişlerle sakrospinöz ligamente bağlanır.
Histerektomiye (rahim alınması) ihtiyacım olacak mı?
Rahminizi korumanın bazı faydaları olabilir; bu da ameliyat süresinin daha kısa olmasıdır. Ancak anormal kanama veya rahimde yapısal bozukluklar gibi durumlarınız varsa histerektomi önerebilir.
Pelvik organ prolapsusu tedavisi sonrası iyileşme süreci nasıl olur?
İyileşme süresi yapılan ameliyatın türüne bağlı olarak değişir. Genellikle birkaç hafta işten uzak durmanız gerekir. İlk birkaç hafta boyunca yoğun egzersiz yapmaktan, kaldırmaktan ve zorlanmaktan kaçınmalısınız. Ameliyattan sonraki birkaç hafta boyunca cinsel ilişkiden de kaçınılmalıdır.
Cerrahiden Sonra Pelvik Organ Prolapsusu Tekrar Olur Mu?
Cerrahiden sonra prolapsusun geri dönme riski vardır. Tekrarlayan prolapsus risk faktörleri arasında 60 yaşından genç olmak, aşırı kilolu olmak ve ileri derecede prolapsus bulunması vardır.
Ameliyattan sonra prolapsusun geri gelmesini önlemek karın içindeki basıncı artıran aktivitelerden kaçınmak yardımcı olabilir. Aşırı kilo almamak, kabızlığı önlemek ve sık olarak ağır nesneleri kaldırmamak gerebilir.