Tekrarlayan Gebelik Kaybı (TGK) Nedir?
Tekrarlayan gebelik kaybı (TGK), bir çiftin art arda yaşadığı düşükleri ifade eder. Olası nedenler, tanı yöntemleri ve tedavi seçenekleri yazımızda ayrıntılı olarak anlatılmıştır.
Tekrarlayan gebelik kaybı (TGK), 20. gebelik haftasından önce iki veya daha fazla gebelik kaybı yaşanması durumudur. Klinik gebelik kaybı, ultrason ile teyit edilirken; biyokimyasal gebelik kaybı, yalnızca kan veya idrar testleriyle saptanır ve sonrasında kaybolur.
Tekrarlayan Gebelik Kaybının Nedenleri Nelerdir?
1. Genetik Nedenler
Erken düşüklerin büyük çoğunluğu embryodaki kromozom anormalliklerinden kaynaklanır. Normal embryolarda 46 kromozom bulunur. Eksik veya fazla kromozom, gelişimin durmasına ve düşüğe yol açar. Kadın yaşı ilerledikçe genetik anormallik riski artar:
- 35 yaş altı kadınlarda düşük riski %10–15
- 40 yaş üstü kadınlarda düşük riski %50'nin üzerindedir
2. Anatomik Nedenler
- Doğumsal rahim anomalileri (örneğin rahim perdesi)
- Myomlar (rahim içi büyüyen iyi huylu tümörler)
- Rahim içi yapışıklıkları gibi sonradan edinilmiş rahim içi yapısal bozukluklar
3. Yaşam Tarzı ve Çevresel Faktörler
- Sigara kullanımı
- Aşırı alkol tüketimi
- Yüksek kafein alımı
- Aşırı kilo (obezite)
4. Sistemik Hastalıklar
- Tiroid hastalıkları
- Diyabet
- Bağışıklık sistemi bozuklukları
- Kan pıhtılaşma bozuklukları (trombofili)
5. Açıklanamayan Nedenler
TGK vakalarının yarısından fazlasında belirgin bir neden bulunamaz. Ancak bu durumlarda da sıklıkla genetik anormallikler rol oynar.
Tekrarlayan Gebelik Kaybında Hangi Testler Yapılır?
- Kan testleri: Bağışıklık sistemi ve pıhtılaşma bozuklukları için
- Karyotip analizi: Eşlerin kromozom yapısının incelenmesi
- Histerosalpingografi (HSG) veya Salin İnfüzyon Sonografi
- Histeroskopi ile rahim içinin detaylı incelenmesi
- Düşük sonrası doku analizi: Genetik anormalliklerin araştırılması
Tekrarlayan Gebelik Kaybı Tedavi Yöntemleri
1. Cerrahi Müdahale
Histeroskopik cerrahi ile septum, rahim içi yapışıklıklar veya myomlar düzeltilebilir. Böylece gebelik şansı artırılır. Histeroskopi nedir?
2. Kan Sulandırıcı İlaçlar
Antifosfolipid antikor sendromu gibi otoimmün veya kan pıhtılaşma (trombofili) sorunları olan kadınlar düşük doz aspirin ve heparin ile tedavi edilebilir. Bu ilaçlar, hamilelik sırasında düşük riskini azaltmak için alınabilir. Ancak bu grup ilaçların kullanılacağı durumlar oldukça kısıtlıdır, her hastada kullanılmamalıdır çünkü bu ilaçlar ciddi kanama sorunlarını artırabilir.
3. Sistemik Hastalıkların Tedavisi ve Yaşam Tarzı Değişikliği
- Tiroid fonksiyonlarının düzenlenmesi
- Diyabet kontrolü
- Sigara ve alkol kullanımının bırakılması
- Sağlıklı kilo yönetimi
4. Genetik Tarama ve Genetik Ayıklamalı Tüp Bebek
TGK yaşayan çiftlerin yaklaşık %5'inde, ebeveynlerden birinin kromozomlarında anormal düzenlenme (translokasyon) bulunmaktadır. Eğer bir ebeveynde translokasyon varsa, bu durum fetüslerde kromozom dengesizliklerine yol açarak düşük olasılığını artırır. Ebeveynlerin kanı incelenerek (karyotip analizi) translokasyon olup olmadığı kontrol edilebilir. Eğer kromozomal bir problem bulunursa, doktor genetik danışmanlık önerebilir. Translokasyonu olan birçok çift sonunda doğal olarak sağlıklı bir hamilelik yaşayabilse de, tüp bebek tedavisi önerilebilir. Genetik translokasyon taşıyıcısı olan çiftlerde Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT) yöntemiyle sağlıklı embryolar seçilebilir.
5. Tartışmalı Yöntemler
Stres, anksiyete veya hafif depresyonun TGK’na neden olduğuna dair de kanıt yoktur. Ancak bunlar TGK ile birlikte görülen önemli sorunlardır. Psikolojik destek ve danışmanlık, bireylerin ve çiftlerin gebelik kaybının duygusal acısıyla başa çıkmalarına yardımcı olabilir. IVIG, lipid infüzyonu gibi uygulamaların etkinliği kesinleşmemiştir.
Tekrarlayan Gebelik Kaybı Sonrası Gebelik Şansı
Üç kez düşük yaşamış kadınların bile %60–80 oranında sağlıklı bir gebelik elde etme şansı bulunmaktadır. Doğru tanı, doğru tedavi ve sabırlı bir yaklaşım ile bu süreç aşılabilir.